ارز مسافرتی چیست؟ شرایط و مدارک و نحوه دریافت آن
ارز مسافرتی یکی از خدمات بانکی است که برای تامین نیازهای ارزی مسافران به کشورهای خارجی در نظر گرفته شده است. این نوع ارز معمولا به مسافران با نرخ ارزی پایین تر از نرخ بازار آزاد تعلق می‌گیرد تا هزینه های سفرهای خارجی را کاهش دهد. این نوع ارز به طور معمول برای پرداخت هزینه های روزمره مانند خرید کالا و خدمات، حمل و نقل و سایر هزینه های سفر اختصاص می‌یابد. با توجه به تغییرات بازار ارز و سیاست های اقتصادی، این نوع ارز همیشه محدودیت ها و شرایط خاصی دارد.
ارز مسافرتی چیست؟
فهرست مطالب
ارز مسافرتی نوعی ارز دولتی است که بانک ها و صرافی های مجاز برای مسافران خارجی تخصیص می‌دهند. این ارز با نرخ های ارزان تر از نرخ های بازار آزاد به مسافران ارائه می‌شود. هدف اصلی از تخصیص این نوع ارز کاهش هزینه های سفرهای خارجی است تا مسافران بتوانند با هزینه ای کمتر برای مخارج روزمره خود در سفرهای خارجی مانند خرید، حمل و نقل، اقامت در هتل، خوراک و تفریحات استفاده کنند.
در واقع، این ارز برای تأمین نیازهای ارزی مسافران در خارج از کشور، در راستای کاهش فشار اقتصادی بر آنها، در نظر گرفته شده است. سیاست گذاری های اقتصادی کشور و تصمیمات بانک مرکزی تأثیر زیادی بر میزان ارائه ارز مسافرتی دارند و به همین دلیل، شرایط دریافت این نوع ارز ممکن است در زمان های مختلف تغییر کند.
بیشتر بخوانید: ترانسفر فرودگاهی چیست؟ انواع، خدمات و هزینه آن
مزایای دریافت ارز مسافرتی
دریافت ارز مسافرتی مزایای زیادی به همراه دارد که برخی از مهم ترین آنها عبارتند از:
خرید ارز با نرخ دولتی: ارز مسافرتی به صورت دولتی ارائه می‌شود و مسافران می‌توانند این ارز را با نرخ ارزان تری نسبت به بازار آزاد خریداری کنند.
کاهش هزینه های سفر: قیمت این نوع ارز کمتر از ارز آزاد است و مسافران می‌توانند با استفاده از آن، هزینه های سفر خود را کاهش دهند. این موضوع به ویژه برای دانشجویان و زائران اهمیت بیشتری دارد.
کاهش نگرانی ها بابت نوسانات ارزی: با وجود این نوع ارز، مسافران دیگر نگرانی بابت نوسانات نرخ ارز و افزایش ناگهانی قیمت ها در بازار آزاد نخواهند داشت. این مسئله به خصوص در شرایط اقتصادی کشور اهمیت زیادی دارد.
جلوگیری از وابستگی به دلالان و صرافی های غیرمجاز: در بسیاری از کشورها، دلالان ارز با نرخ های بالاتری نسبت به بازار رسمی به مسافران ارز می‌فروشند. ارز مسافرتی با ارائه نرخ دولتی، این مشکل را حل می‌کند و از وابستگی به صرافی های غیرمجاز جلوگیری می‌کند.
بیشتر بخوانید: تفاوت پاسپورت و ویزا چیست؟
شرایط و مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی
برای دریافت این نوع ارز، مسافران باید شرایط و مدارک خاصی را ارائه دهند. این مدارک به شرح زیر است:
- گذرنامه معتبر: مسافر باید یک گذرنامه معتبر با حداقل شش ماه اعتبار از تاریخ سفر داشته باشد.
- بلیت تایید شده سفر به خارج از کشور: ارائه بلیت سفر به مقصد خارجی برای دریافت این نوع ارز ضروری است.
- ویزای کشور مقصد: در صورت لزوم، مسافر باید ویزای معتبر کشور مقصد خود را ارائه دهد.
- کارت ملی: کارت ملی برای تأسیس هویت و اثبات فردی لازم است.
- رسید پرداخت وجه ریالی: مسافر باید رسیدی از پرداخت وجه ریالی به بانک یا صرافی برای دریافت ارز مسافرتی داشته باشد.
علاوه بر این، هر فرد می‌تواند فقط یک بار در سال از ارز مسافرتی استفاده کند که این محدودیت به سیاست های اقتصادی کشور و تصمیمات بانک مرکزی بستگی دارد.
نحوه دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳
مسافران می‌توانند برای دریافت ارز مسافرتی از روش های مختلفی استفاده کنند:
۱- دریافت ارز از بانک ها و صرافی های مجاز
مسافران می‌توانند از طریق بانک های مختلفی که خدمات ارز مسافرتی ارائه می‌دهند، ارز خود را دریافت کنند. بانک هایی مانند بانک ملی، ملت، سامان و تجارت این خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌دهند.
راهنمای مرحله به مرحله دریافت ارز مسافرتی از طریق بانک
دریافت ارز مسافرتی از بانک ها در ایران باید طبق قوانین بانک مرکزی انجام شود.
مرحله اول: انتخاب بانک
ابتدا باید بانکی را انتخاب کنید که خدمات ارز مسافرتی ارائه می‌دهد. برخی از بانک های معروف که این خدمات را به مسافران می‌دهند، شامل بانک های ملی، ملت، تجارت و صادرات هستند.
مرحله دوم: مراجعه به شعبه بانک
برای دریافت ارز مسافرتی باید به یکی از شعب بانکی که خدمات مربوطه را ارائه می‌دهند، مراجعه کنید. برخی از بانک ها ممکن است امکان دریافت ارز مسافرتی را فقط از شعب خاصی داشته باشند.
مرحله سوم: ثبت نام و ارائه مدارک
شما باید مدارک لازم را برای دریافت ارز مسافرتی ارائه دهید. این مدارک شامل موارد زیر است:
- گذرنامه معتبر
- بلیط هواپیما
- ویزا (در صورتی که به کشور نیازمند ویزا سفر می‌کنید)
- فرم درخواست ارز مسافرتی
- در بانک، فرم درخواست ارز مسافرتی را پر می‌کنید و این مدارک را به کارمند بانک تحویل می‌دهید.
مرحله چهارم: بررسی و تایید مدارک
بانک بررسی می‌کند که تمامی مدارک شما کامل و صحیح است. در صورتی که هیچ مشکلی وجود نداشته باشد، درخواست شما تایید خواهد شد.
مرحله پنجم: دریافت ارز
پس از تایید درخواست شما، بانک ارز مسافرتی را به شما پرداخت می‌کند. میزان ارز پرداختی با توجه به مقررات بانک مرکزی و کشور مقصد شما محدود است. معمولا برای هر مسافر در هر دوره یک مبلغ خاص تعیین شده است که برای مصارف مسافرتی (مانند خرید، حمل و نقل، و هزینه های روزمره) استفاده می‌شود.
مرحله ششم: هزینه و نرخ ارز
بانک ها ارز مسافرتی را با نرخ های متفاوت نسبت به نرخ رسمی ارز می‌دهند. علاوه بر این، برخی از بانک ها ممکن است کارمزد برای این خدمات دریافت کنند که معمولا در هنگام درخواست و دریافت ارز، اطلاع رسانی می‌شود.
بیشتر بخوانید: ویزا چیست و معرفی انواع ویزا
۲- دریافت ارز از فرودگاه
اگر مسافر نتواند ارز خود را از بانک ها یا صرافی های مجاز دریافت کند، می‌تواند از شعب ارزی مستقر در فرودگاه های بین المللی برای دریافت ارز استفاده کند.
۳- دریافت ارز از سامانه های اینترنتی
در سال های اخیر، با پیشرفت تکنولوژی و گسترش خدمات اینترنتی، دریافت ارز مسافرتی از طریق سامانه های آنلاین به یکی از روش های رایج تبدیل شده است. برخی از این سامانه ها شامل «بله» و «متشکل ارزی» هستند. در این سامانه ها، مراحل دریافت ارز به طور معمول به شرح زیر است:
ثبت نام در سامانه: ابتدا باید در سامانه موردنظر ثبت نام کرده و اطلاعات شخصی خود را وارد کنید.
بارگذاری مدارک مورد نیاز: مسافر باید مدارک خود مانند گذرنامه، بلیت سفر، کارت ملی و غیره را بارگذاری کند.
انتخاب صرافی و پرداخت وجه ریالی: پس از تأیید مدارک، مسافر باید صرافی مجاز را انتخاب کرده و وجه ریالی موردنظر را پرداخت کند.
دریافت تأییدیه و مراجعه به صرافی برای دریافت ارز: پس از بررسی درخواست، مسافر می‌تواند تأییدیه دریافت ارز را دریافت کرده و به صرافی موردنظر مراجعه کند.
راهنمای دریافت ارز مسافرتی از طریق نرم افزار بله
نرم افزار بله یکی از اپلیکیشن های پیام رسان ایرانی است که با استفاده از آن می توانید برخی امور بانکی مانند دریافت ارز مسافرتی را انجام دهید. برای دریافت این نوع ارز از طریق این نرم افزار، مراحل زیر را دنبال کنید:
مرحله اول: نصب و ثبت نام در نرم افزار بله
ابتدا باید نرم افزار بله را از طریق Google Play یا App Store دانلود کرده و روی گوشی خود نصب کنید. پس از نصب، وارد نرم افزار شوید و برای ثبت نام اطلاعات خود را وارد کنید.
مرحله دوم: احراز هویت و اتصال به حساب بانکی
شما باید حساب بانکی خود را به اپلیکیشن بله متصل کنید. این کار با وارد کردن اطلاعات حساب بانکی و انجام مراحل احراز هویت صورت می‌گیرد. ممکن است نیاز به ارسال مدارک و تایید هویت از طریق سامانه های بانکی باشد.
مرحله سوم: انتخاب گزینه دریافت ارز مسافرتی
پس از ورود به نرم افزار و تکمیل مراحل اولیه، به بخش «خدمات ارزی» یا مشابه آن در منوی اصلی نرم افزار بروید. در این بخش گزینه درخواست ارز مسافرتی را پیدا کرده و آن را انتخاب کنید.
مرحله چهارم: وارد کردن اطلاعات مسافرتی
در این مرحله از شما خواسته می‌شود که اطلاعات دقیق سفر خود را وارد کنید. این اطلاعات شامل موارد زیر است که باید دقیقا وارد کنید.
- شماره گذرنامه
- تاریخ سفر
- مقصد سفر
- مقدار ارز مورد نظر
مرحله پنجم: ارسال مدارک
پس از وارد کردن اطلاعات سفر، باید مدارک مورد نیاز (مانند بلیط هواپیما، ویزا و گذرنامه) را از طریق نرم افزار ارسال کنید. بله معمولا از شما می‌خواهد که تصاویر این مدارک را بارگذاری کنید.
مرحله ششم: پرداخت هزینه و تایید درخواست
پس از بارگذاری مدارک، نرم افزار شما را به صفحه پرداخت هدایت می‌کند. شما باید هزینه های مربوطه (کارمزد و یا هزینه های دیگر) را پرداخت کنید. پس از پرداخت، درخواست شما ثبت شده و منتظر تایید می‌مانید.
مرحله هفتم: دریافت ارز مسافرتی
در صورتی که تمامی اطلاعات و مدارک شما تایید شوند، بانک مبلغ ارز مسافرتی را به حساب شما واریز می‌کند یا ممکن است در صورتی که امکان تحویل فیزیکی ارز وجود داشته باشد، می‌توانید آن را در شعبه بانک منتخب دریافت کنید.
بیشتر بخوانید: راهنمای تمدید پاسپورت ۱۴۰۳
انواع سفر و سقف ارز مسافرتی
میزان ارز مسافرتی که به هر فرد داده می‌شود، بستگی به نوع سفر و مقصد آن دارد. برای سفرهای تفریحی معمولا سقف خاصی برای تخصیص ارز مسافرتی در نظر گرفته می‌شود. این سقف ها ممکن است با توجه به سیاست های اقتصادی کشور و تصمیمات بانک مرکزی متغیر باشد.
برای سفرهای زیارتی مانند حج و عتبات عالیات، ارز مسافرتی با نرخ ارزان تری ارائه می‌شود. این ارز مخصوص مسافرانی است که دارای مدارک معتبر زیارتی باشند. به عنوان مثال، زائرانی که قصد سفر به خانه خدا یا عتبات عالیات دارند، می‌توانند از این ارز ویژه استفاده کنند.
افرادی که نمی توانند ارز مسافرتی دریافت کنند
گاهی اوقات، بعضی از افراد نمی‌توانند ارز مسافرتی دریافت کنند. این افراد عبارتند از:
- افرادی که در همان سال، یک بار ارز مسافرتی دریافت کرده‌اند.
- مسافرانی که به کشورهایی سفر می‌کنند که ارز مسافرتی به آنها تعلق نمی‌گیرد.
- اشخاصی که ممنوعیت خروج از کشور دارند.
بیشتر بخوانید: مقدار بار مجاز در پروازهای خارجی
تفاوت ارز دولتی و ارز آزاد
یکی از مهم ترین تفاوت های ارز مسافرتی با ارز آزاد در نرخ آن است. نرخ ارز مسافرتی معمولا پایین تر از نرخ بازار آزاد است و این تفاوت قیمت باعث استقبال بیشتر مسافران از این نوع ارز می‌شود. با این حال، به دلیل محدودیت ها، ممکن است برخی افراد نتوانند ارز مسافرتی دریافت کنند و مجبور شوند ارز خود را از بازار آزاد خریداری کنند که قیمت آن بالاتر است.
جمع بندی
ارز مسافرتی نوعی ارز دولتی است که به مسافران سفرهای خارجی اختصاص داده می‌شود تا هزینه های سفر آنها را کاهش دهد. این ارز را می توان با نرخ دولتی از طریق بانک ها، صرافی ها و سامانه های آنلاین دریافت کرد. اگرچه شرایط و محدودیت هایی برای دریافت ارز مسافرتی وجود دارد؛ اما این نوع ارز همچنان یکی از ابزارهای مهم برای کاهش فشار اقتصادی بر مسافران است.
